De ideale vakantiefiets (bestaat
niet)
(c) 2022 Marten Gerritsen
Je hoeft niet lang
te zoeken naar adviezen wat de 'ideale' vakantiefiets zou moeten
zijn, maar voor je het weet krijg je het rijtje
Pinion/Rohloff/Gates riem,/Schwalbe/schijfremmen, lowriders, Son
ed voorgeschoteld.*) Dat kan voor iemand ( en zeker voor de
commercieel denkende fietsenmaker) misschien een ideale fiets
opleveren, maar dat is dan wel heel erg eten wat de pot
schaft. En als je er een afgerekend hebt moet je wel sterk in je
schoenen staan en alternatief vergelijkingsmateriaal hebben om
te kunnen erkennen dat de beslissing niet goed geweest is, dus
juichverhalen te over. Maar zelf zou ik me door zo'n 'traktor'
niet de vakantie laten bederven, mijn keuzes vallen heel anders
uit!. Want een fiets is erg persoonlijk, ook nog cultureel
bepaald en de ergenis van de een is het ideaal van een ander. Je
moet dus voor jezelf op een rijtje hebben
wat je van de fiets verwacht en wat voor jou belangrijk is, en
dat compromis kan dus volledig anders uitvallen dan de top tien
uit de winkel! Ik geef hier wat overwegingen:
Ik doe het weer helemaal 'fout': velgremmen, banden van 400 gram,
derailleurs, racebocht, geen dynamo, alleen achtertassen met een
plastic zak erin . 12+9 kilo, dus nog gewoon op te tillen (en
nog steeds lichter dan een Koga .met toeters en bellen maar
nog zonder bagege)
Bekentenis.
Ik ben nog nooit met lowriders en voortassen op vakantie geweest.
Ook nooit met Ortliebs trouwens.
Ik ben maar 1 keer met een Son dynamo op vakantie geweest (om na
de late boot weer van Harlingen in de regen naar huis te kunnen
fietsen)
Ik ben wel eens een week met een Rohloffnaaf op pad geweest, doet
wat die moet doen, maar doe mij asjeblief maar derailleurs (mv)
Ik heb wel eens een Gates riem aandrijving gehad, die omgebouwd
naar ketting, en geen enkele aanvechting om daar op terug te
komen.
Mijn wegfietsen staan allemaal gewoon op lekker simpele
onderhoudsarme velgremmen.
Ik fiets niet op Schwalbe Marathons
Mijn eerste vakantiefiets en uitrusting (een PX8, 10? kilo tent en
gympen) was bagger, maar gaf me genoeg aanknopingspunten om te
verzinnen wat ik wel moest hebben.
Ik heb nu een half dozijn fietsen waarmee ik op vakantie kan en
die zijn allemaal anders van karakter, maar geen benadert de '
ideale' fiets uit regel1
PvE
Als je op fietsvakantie wil moet je eerst op een rij zetten hoe
die vakantie er uit moet zien. En hoe ver je kunt gaan met het
optimaliseren van de fiets en de spullen voor die vakantie. En of
je de fiets op de vakantie aanpast of de vakantie laat afhangen
van de fiets. Als je daar een idee over hebt gevormd kun je gaan
invullen wat het eisenpakket voor de fiets is, waar jij gelukkig
van wordt.
Het soort vakantie maakt uit en zie je idealiter terug in de
fiets. Die fiets moet het mogelijk maken, Denk daarbij aan :
Duur van de trip: de fiets moet lang genoeg meegaan
cq aan de praat gehouden kunnen worden, en de mee te slepen bagage
neemt ook toe als je langer van huis gaat
Dagafstand: je moet er voldoende comfortabel de dagen op
door kunnen brengen, en de fiets moet snel genoeg zijn
Klimaat: sneeuw en ijs is een ander verhaal dan een
keer een buitje in zomers zuid Frankrijk, niet alleen voor de
fiets maar ook voor de rest van de uitrusting die je mee moet
slepen
Wegdek: ga je op redelijk wegdek fietsen of wordt het
off-road?
Hoogteverschillen: klimmen en afdalen stellen hun eisen aan
verzet en remmen, en totaalgewicht wordt ook kritischer
Fourageer opties: moet je veel eten en water meesjouwen?
Kamperen of logies: nog iets met forse invloed op pakvolume
en gewicht
Lokale onderdelen voorziening: hoe laconiek kun je hier mee
omgaan? Wat kun je zelf oplossen, wat kun je lokaal oplossen, wat
is niet oplosbaar en einde vakantie?
Eigen vaardigheden en rijstijl: de manier
waarop je zelf met de fiets omgaat is van grote invloed op of je
ergens wel of niet kunt fietsen, en of het wel of niet heel blijft
Budget: je moet het allemaal kunnen betalen, en het is fijn
als het niet zo duur wordt dat je s'nachts geen oog meer dicht
doet
Ergeren: als je ergens tijd voor hebt onderweg is het om je
aan je fiets te ergeren. En omgekeerd, als je je niet aan je fiets
ergert is het dus goed.
KISS
Hoe makkelijker je fietst, des te verder en hoger je komt met
minder inspanning. Makkelijk fietsen betekent het gewicht en alle
rijweerstand binnen de perken te houden, techniek die meewerkt, en
een goede zit op de fiets. Alles wat je niet aan je fiets schroeft
of meeneemt weegt niks, kost niks en gaat niet kapot. Je kan
het niet kwijtraken en je hoeft het ook niet elke dag in- en uit
te pakken. De kunst is dus om de fiets binnen de gestelde eisen zo
simpel mogelijk te houden, en alleen mee te nemen wat je echt
nodig hebt. Dat gaat alleen lijnrecht in tegenover alle krachten
die je voor ieder -non-probleem weer een leuk hebbedingetje willen
verkopen. Hier eigenwijs zijn met een flinke portie scepsis helpt,
arm zijn helpt (verder kan ik het niet aanraden ;) )
en ervaring is ook heel erg nuttig.
Keuzeproces
Je hebt een vakantieplan. Op basis daarvan heb je een idee van het
terrein en de hoeveel uitrusting (volume en gewicht) die mee moet.
Op basis daarvan kun je een ruwe bandenkeus maken. Want ga je 20
liter water door de woestijn duwen dan valt een racefietsbandje
af, en een fatbike is niet optimaal voor een verzorgde hotelreis
langs een rivier. Met gewicht, trajectkeuze en je fietsconditie
krijg je ook een idee over de benodigde versnellingen. Het volume
en het bagagegewicht geeft ook de richting aan hoe je het mee kunt
nemen, alleen zadeltasje, bikepacking setup, een of twee dragers
met zijtassen of een complete aanhanger of bakfiets. Gooi
vervolgens de eigen smaak in de mix en je zou een redelijk idee
moeten hebben waar je op uit komt. Je kan het natuurlijk ook
omdraaien, dit is de fiets en de spullen die ik heb, dan komt er
dit type trektocht uit. Wordt de spagaat te groot, dan kun je
omkijken naar aanpassingen of een andere (of nog een extra)
fiets.
Stuur
De typische Nederlandse vakantiefiets heeft een recht stuur, maar
er zijn legio landen waar de racebocht de eerste keuze is. Nu de
gravelbike helemaal in is zie je ook hier een voorzichtige
verschuiving. Met een vlak stuur is montage van MTB schakel
onderdelen simpel, met een racebocht zit je meer aan race
onderdelen vast en is een super lage eerste versnelling wat
lastiger bereikbaar. Een racebocht is aerodynamischer en nodigt
uit tot langere dagafstanden, met een meer rechtop mtb stuur heb
je meer overzicht en controle als het terrein uitdagend is. Verder
is het maar net wat je comfortabel vindt en hoe je bent opgevoed.
Goed genoeg
Een ideaal is een verschuivende stip aan de horizon, beter
neem je genoegen met nu is het goed genoeg en ga je fietsen.
Schakelen: als je met derailleurs overweg kan is daar
niks op tegen. Je hebt meer keuzevrijheid, het scheelt gewicht en
geld, en onderhoud is inzichtelijk. Vind je derailleurs maar
moeilijk, dan is er niks tegen een goede naafversnelling.
Riem. Werkt om te beginnen alleen met naafversnellingen. Ik
hou alles afwegende het liever op een ketting met een modern
schoon smeermiddel. Handiger met onderdelen want alles bij een
riem slijt ook, maar is minder goed leverbaar. Zeker op vakantie
kan dat tegenvallen, DHL kan ook niet opsturen waar de
fietsenmaker hier niet aan kan komen. Neemt niet weg dat een boel
fietsers er wel gelukkig mee (hebben) zijn.
Remmen: iedere oen krijgt remmen met kabeltjes weer aan de
praat. Blijf je bij de gebaande paden dan remmen ze goed genoeg.
Magura hydraulische velgremmen: buiten NL en D zijn de problemen
niet meer oplosbaar, en Magura is allemaal plestik tegenwoordig en
teert wat mij betreft op 'resultaten behaald in het verleden'...
Hydraulische schijfremmen? Als ze het doen fantastisch, als
ze het niet meer doen een ramp. Prachtig op de MTB met eendags
tripjes, een flink risico op wereldreis. Er zijn ook mechanische
schijfremmen, die remmen minder mooi maar de betere zijn goed
genoeg.
Verlichting met naafdynamo? Ga je echt in het donker
fietsen? Opladen, zou het niet lukken om af en toe een powerbank
aan het net te hangen? Doe je meer met de fiets dan alleen een
zomerse vakantie dan ligt de balans natuurlijk al anders.
Massieve antilek banden: rij je echt zo vaak lek dat je de
stugge band er voor over hebt?
Lowriders: Lowriders en tassen is ook weer gauw 2 kilo
extra, plus alles wat je er in stopt. Kan het niet ook zonder?
*) Paar jaar terug was dat nog wat in de handel de SRM bike
heette: Son Rohloff Magura (met 'Selbstverstaendlich' Tubus
dragers)