Hydraulische remmen

Ook op fietsen beginnen hydraulische remmen gewoon te worden. Het heeft alleen even geduurd want de Shimano schijfremmen uit 1970, de iets latere Matthauser velgremmen of de Sachs cantilever conversies waren kennelijk wat te vroeg. Maar nu hebben we velgremmen van Magura (op Ebay vind je ook nog hydraulische V-breaks) en hydraulische schijfremmen van iedereen.

Magura velgremmen.
De Magura HydroStop remmen zijn een designklassieker. Tegenwoordig uitsluitend (maar er komt weer iets voor tijdritfietsen) nog leverbaar voor fietsen met een recht stuur maar de opbouw is voor alle modellen gelijk.  De remblokken zitten in een houder die weerszijden  naast de velg wordt aangebracht. De blokjes kunnen schuiven en worden met een drukknop sluiting aan de zuiger verbonden zodat ze ook weer teruggetrokken kunnen worden. De twee (nagenoeg)  identieke houders worden met een leiding met elkaar verbonden, een andere opening dient om resp een vulschroef of de hoofdleiding naar de greep op te monteren.  De remgreep op het stuur bevat de hoofdremcylinder en is uitgerust met een stelschroef om de remblokslijtage bij te kunnen regelen (je duwt de zuiger in de hoofdremcylinder alvast wat verder in)
Magura remsystemen zijn geconstrueerd op het gebruik met minerale olie. Deze olie neemt geen vocht op (wat remvloeistof wel doet) en hoeft dus ook niet ververst te worden.

Versies

• HydroStop: de oerversie
• HS22: oerversie met kleine wijzigingen
• HS11: eco versie van de standaard remmen, vaak met kunststof grepen. In de vroegere jaren  had de hoofdremcyclinder een grotere diameter dan bij hs33 waardoor de remmen wat verder open gingen. Bij de standaard handkracht remde dat iets minder hard, vandaar dat ze in de folder met minder remvertraging te boek stonden. Is natuurlijk misleidend, je kan zelf makkelijk harder knijpen om de gewenste vertraging te bereiken ;)
• HS33: standaard remversie met slijtage stelschroeven op de handels. De remmen zijn grijs of zwart, en ieder jaar doen ze tegenwoordig ook een modekleur voor teveel geld. Grepen zijn standaard tweevinger, maar 4-vinger grepen zin op wens leverbaar.
• Firm-tech, HS33 grepen, en wielcylinders die alleen op speciale nokken passen
  
• HS66: HS33 met raceremgrepen voor een krom stuur
• HS77: de raceremgrepen met een schaarrem met enkele cyclinder voor racefietsen. De remhoeven werden ook gebruikt door Edco

 
4 en 2 vinger grepen (HS33, voor- vorige model (de laatste nog bruikbare)


HS11/33 wielremcylinders gemonteerd op V-brake nokken. Met de bovenste inbusbout zet je een tegenhouder vast die tegen de vorkpoot steunt Rechts zie je de snelspanner om de remhelft van de nok te kunnen pakken voor het wiel wisselen. (Dit is de pre Evo uitvoering)



Firmtech rem op speciale framenok

Opties
HS11 was altijd de budgetuitvoering, HS33 heeft grepen met meer toeters en bellen. Ze remmen allebei even goed (de getallen in de folder zijn van vroeger, en toen ook al niet veelzeggend) maar HS33 had minder plastic, 'on the fly' verstellers en meer 'street cred'. Tegenwoordig is de standaard versie uitgerust met EVO2 montage, een stalen brakebooster die je over de cantinokken schuift en waar je de remcylinderhouders in prikt. Het oude, pre evo systeem met uitstekende oren achter de framebuizen is misschien ook nog wel te krijgen en iets lichter en beter pas te maken op moeilijke gevallen. Zeldzamer omdat je een aangepast frame moet hebben zijn de trial nokken (nauwelijks verstelbaar, kunnen niet open, maar stijf en onverwoestbaar)  en de Firmtech uitvoering (kan wel open, ook niet erg verstelbaar) In 2011 zijn de handgrepen vervangen door een lelijk 'verbeterd' model dat plastic kapjes heeft en niet meer op een vlinderstuur past.

De remblokken zijn specifiek Magura: leverbaar zijn ze in

• zwart (standaard)
• grijs (voor alu velgen en ev ceramische)
• groen (voor ceramische velgen)
• Magura rood , was vroeger Koolstop salmon compound, nu is het junk die je velgen opvreet
  

• Koolstop zelf levert nu ook blokken in salmon compound (voor regen) en in een agressieve trials compound
  

De standaard leiding is zwart kunststof. Er is ook een rvs omvlochten uitvoering die slijtplekken aan de leiding tegengaat, maar die niet veel sterker is als je met de leiding blijft haken. Wel is de scherpe kous funest voor de lak van je fiets! De montage wijkt ook af van de standaard leiding, dat is de eerste keer even puzzelen en de haakse fittingen passen ook niet


Montage
Magura's worden tegenwoordig geleverd met lange leidingen, altijd te lang voor de voorrem, en altijd spannend of je met de achterrem nog net uitkomt. Je kunt dus zelf bepalen of je de voorrem links of rechts wil hebben, en je moet altijd de leidingen pas maken. Begin met het monteren van de grepen op het MTB stuur. (een racestuur is te dik) Het aluminium van de grepen is spuitgietwerk en niet erg taai, de grepen over nauwe bochten schuiven is niet zonder risico!

Monteer vervolgens de remcylinders volgens de handleiding. Zet de klemschroeven van de cylinders niet helemaal vast, zo kun je ze nog kantelen om de blokjes recht te krijgen. Dit is makkelijk opgeschreven, maar de eerste keer zal het niet erg vlot gaan voor je het perfect hebt. Vervolgens hoef je er echter nooit meer aan te komen, en vroeger was het nog veel meer werk.

Als de remcyclinders vast zitten maak je tot slot de leiding op lengte. Schroef de leiding los bij de wielcylinder (8mm steek), nu mag je niet meer aan de remgreep komen! Snij het tonnetje (of bij sommige modellen de slangpilaar)  van het leidingeind en schuif de leiding door eventuele kabelogen op  het frame. Heb je een frame met standaard remkabelnokjes, dan heeft Magura een oplossing met een spankabeltje en krimpkous. Er zijn ook  plakgeleiders en uiteraard tie-wraps. Laat voldoende lengte tussen frame en stuur zodat het stuur kan draaien zonder de leiding op spanning te zetten. Snij de leiding af op lengte met een Stanleymes op een plankje hout, het afgesneden stuk leiding zal direkt olie lekken. Schuif de eventuele rubber beschermhoes, de  wartelmoer en het bijgeleverde tonnetje (prehistorische messingkleurige tonnetjes zijn assymmetrisch, de zwarte zijn altijd goed) op de leiding, duw de leiding zo ver mogelijk in de rem en draai de knelfitting nu vast. Hou de leiding daarbij stevig aangedrukt zodat de leiding niet uit het tonnetje schuift en je geen torsieslag in de leiding krijgt.
Ontluchten zal doorgaans niet nodig zijn.




Firmtech monteren
Ze leveren het wel, maar de handleiding besteedt er nauwelijks aandacht aan. Montage wijkt op diverse punten af van de vertrouwde HS33, om te beginnen gaat de leiding naar de wielcylinder aan de andere kant (rechts)  als je gewend bent en je kunt de leiding niet makkelijk omdraaien. Verwijder eerst de wielen als je die al enthousiast gemonteerd had,  want die zitten maar in de weg.

• Montage begint met het inpersen van de kunststof scharnierbussen, een secuur werkje want je krijgt er geen extra op reserve  bij en je bent er zo een kwijt. Een voor een inpersen met een pomptang.
• Schroef vervolgens de getailleerde inbusbouten in de nok, draai ze helemaal of op een halve slag na in.
• Steek de remgreep op het stuur en zet hem zo vast dat hij er niet weer afvalt, dan weet je tenminste waar de ene helft van de rem blijft
• Steek een  remhelft  op de nok (vaak moet je een beetje kantelen want ze zitten strak) ,  met het handeltje aan de onderkant en breng het scharnierpen boutje van boven naar beneden aan. Idem voor de andere cylinder
• Stel nu de getailleerde bout af, zo dat de rem en dicht wil en je het handeltje 90 graden kunt draaien met een normale inspanning
• Demonteer weer de helft waar de leiding vanaf de greep aan vast zit (scharnierpen uitdraaien)  en draai de wartelmoer los. Als de rem op de fiets zit kun je er namelijk nauwelijks een sleutel opzetten. Snij de leiding op lengte af, rijg hem door de eventuele kabelogen op het frame en monteer hem met een nieuw tonnetje.
• Monteer de scharnierpen weer, zet het wiel in de fiets en doe de rem dicht. Stel de blokken naar de velg door met een 5mm inbussleutel de zijdeksels aan te draaien
  
• Verder valt er niks af te stellen, de fabrikant moet de nokken op de juiste plek aanbrengen en je moet geen te brede of smalle velgen monteren

Firmtech nok op voorvork met scharnierbusjes geinstalleerd en de getailleerde bout


De firmtech rem kan 90 graden zwenken om de scharnierpen (zwarte inbusbout) als je de snelsluiter open zet. Als je de tweede remhelft open zet klap je de eerste remhelft weer dicht, want Magura monteert consequent een te korte verbindingsleiding.


Ontluchten
Als je een leiding vervangt moet er ontlucht worden. Nodig heb je dan een spuit, minerale olie (Magura blood, Citroen LHM olie, desnoods naaimachineolie of ATF, NOOIT remvloeistof), twee doorzichtige slangetjes met een m6 fitting, en een opvangreservoir (fles of plastic zakje met elastiek).

• Lucht stijgt in de olie, dus je spuit de olie van onder naar boven. Draai de greep dus zo dat de ontluchtingsnippel het hoogst staat en draai de remblokslijtageknop weer terug.
• Verwijder de onderste vulnippel uit de remcyclinder, vul de spuit en slang met olie, spuit en tik de lucht er uit en draai de  slang in de rem.
• Open nu de ontluchtingsnippel in de greep en bevestig de doorzichtige afvoerslang.
• Spuit rustig de spuit leeg totdat er geen bellen meer in de afvoerslang langskomen. Bij moeilijke gevallen helpt het om de greep ook een keer in te knijpen en weer rustig te lossen voor je de spuit leeg hebt. Verwijder de afvoerfles en slang, sluit het systeem weer boven met de afdichtschroef, en doe nu het zelfde met de wielcylinder en de spuit. Soms moet je nog een keer ontluchten

De olie is uiteraard chemisch afval.

De een na nieuwste Magura grepen (=nu nog HS11) zijn een verhaal apart. Dit ontwerp is wel erg slecht is gevallen. Om te beginnen zijn de grepen niet te monteren op een vlinderstuur omdat de leidingen dan elkaar in de weg zitten. Ontluchten is ook rampzalig, omdat de overtollige olie niet met een standaard doorzichtig slangetje naar een opvangfles kan worden gevoerd. Magura beveelt aan een injectiespuit in het afvoergaatje te steken, alleen het gat is te klein voor een genormeerde injectiespuit! 
De nieuwste grepen zijn weer het zoveelste bewijs dat je zolang moet  'verbeteren'  aan een succesvol product dat het helemaal verkloot is. Dat is nu goed gelukt, chapeau!. De nieuwste iteratie van de Magura remmen hebben nu:

• Niet genormaliseerde schroeven met fantasiedraad, dus die ga je echt niet vinden onderweg
• Schroeven met Torx koppen ipv inbuskoppen, dit om het afstellen van de rem (die verscholen zit achter de poten van bagagedrager) extra moeilijk te maken. Bij een inbus kun je een kogelkop gebruiken om de schroef onder een hoek te benaderen, een Torx sleutel kan je alleen recht op de kop zetten.
• Plastic ontluchtingschroeven, met een afwijkende draad. Normale degelijke ontluchtings schroeven passen dus niet, net als de standaard fittingen om de rem te ontluchten.
  

Leiding vervangen
Voor de standaard zwarte kunststof leiding (de versie met metalen mantel is anders) zijn twee bevestigingsmethoden.  Of je monteert de leiding met een knelring, of je slaat er een slangpilaar in die je in de rem kunt schroeven. Beide methoden komen voor, slangpilaren worden altijd gebruikt voor het korte slangetje  tussen de twee remhelften, en afhankelijk van het model kan er ook nog een in de remleiding naar de greep zitten. De slangpilaar past in een 6mm (M6) gat, voor het tonnetje is het gat fijne M8. Tegenwoordig heeft Magura ook slangpilaren met M8, die je kunt vervangen door een tonnetje



Montage van de leiding met knelring:

• Snij de leiding af op lengte met een Stanleymes op een houten plankje.
• Schuif de wartelmoer en het bijgeleverde tonnetje (prehistorische messingkleurige tonnetjes zijn assymmetrisch*) (maar fotograferen beter ;) ), de zwarte zijn altijd goed) op de leiding, duw de leiding zo ver mogelijk in de rem en draai de knelfitting nu vast. Hou de leiding daarbij stevig aangedrukt zodat de leiding niet uit het tonnetje schuift en je geen torsieslag in de leiding krijgt. Je moet de knelfitting op de leiding persen, dus bij de eerste keer monteren maak je wel een paar omwentelingen die redelijk zwaar gaan. Een reeds geinstalleerde leiding gaat heel snel van makkelijk draaien naar zwaar. Draai dan niet te ver door, de rem is van spuitgiet aluminium en gauw stuk!
  

*) het scherpe randje centreert in de wartelmoer)

Montage van de leiding met een slangpilaar

• Snij de leiding haaks af met een Stanleymes oid. Haaks is belangrijk, een scheve leiding scheurt makkelijk in
  
• Klem de leiding in de bankschroef met behulp van de klemblokjes uit de servicekit oid, laat de leiding ~20mm uitsteken.
• Sla met een kunststof hamer de slangpilaar in de leiding. Hou de pilaar hierbij goed recht. De leiding mag je hiervoor niet verwarmen van Magura, maar in een winters schuurtje werken is vragen om moeilijkheden. Op kamertemperatuur zal de leiding veel minder snel scheuren. De slangpilaar schroef je in de rem, de leiding kan desgewenst wel iets draaien op de pilaar als dat zo uitkomt om de boel uiteindelijk uit te lijnen.

Remblokken vervangen
Verwijder het wiel, trek het blokje van de cylinder, poets de houder schoon met een oude tandeborstel  en druk een nieuw blokje op zijn plaats. Blokjes zijn aan vervanging toe als ze niet meer goed terug komen, de sleufjes in de blokken zijn dan nog 1-2 mm diep.
Er zijn 4 of meer verschillende compounds (zie boven), zorg dat je de juiste monteert.

2019
Het schijnt een vast gegeven in fietsenland te zijn dat klassieke producten net zo lang verbeterd moeten worden (marketing heeft altijd een grotere bek dan engineering ;)) totdat ze totaal irrelevant geworden zijn. Dat is dan met de Magura velgremmen goed gelukt, ik ben er wel klaar mee. De huidige versies gebruiken grepen die volledig uit kunststof opgetrokken zijn, wat inderdaad een effectieve manier is om het breken van het spuitgiet aluminium op te lossen. De remgrepen worden er alleen niet degelijker van. De grepen zijn te herkennen aan de gewijzigde (grovere ) schroefdraad op de slangnippels, maar de dimensionering is wel zodanig dat de nippel van een alu greep  bijna past en je de greep onherstelbaar kunt beschadigen. als je dat niet door hebt. Rond het af met plastic ontluchtingsschroeven, Torx koppen op niet standaard  bouten waar je bij gemonteerde bagagedrager niet in rechte lijn bij kunt, en mijn advies is duidelijk: zet er maar lekker V-brakes op met een simpel kabeltje.

Mix& Match?
Bij hydraulische velgremmen speelt het uitzetten van de olie veel minder dan bij schijfremmen, vandaar dat  de HS remmen nog altijd het simpele gesloten systeem kunnen gebruiken. Er zit bv een veer onder de zuiger in de greep om de rem weer open te zuigen. Schijfremmen werken op een hogere druk en dus met een kleiner te verplaatsen volume olie. Het mixen van schijfrem en velgremonderdelen zoals grepen is dus niet mogelijk.