 |
De SON
naafdynamo is van het type
klauwenpooldynamo, zoals die in practisch
alle gewone dynamo's ook toepassing vindt.
Hij is echter zo gedimensioneerd dat bij
veel lagere toerentallen reeds voldoende
vermogen wordt opgewekt. Daarbij is niet
echt gestreefd naar een compacte vorm
(tussen de vorkeinden is plek zat) maar er
is wel goed op het gewicht gelet.
Dit zijn de dynamoklauwen, die uit meerdere
delen zijn opgebouwd om verliezen door
wervelstromen te beperken
|
|
De holle as van
de son28 is gemaakt uit een
hoogwaardige RVS kwaliteit. De hier
afgebeelde as van de Sondelux is van
aluminium (7075T6). Je ziet links de sleuf
waarmee de aansluitdraden onder het lager
doorgevoerd worden. Het aansluitpijpje is
voor het drukvereffenings systeem. Niet
afgebeeld: de RVS aseinden
Standaard wordt de SON met een
cro-mo 5mm inbus as geleverd, maar je kan
ook een gewone uitvalas gebruiken.
|
 |
Het
drukvereffeningssyteem.
Probleem bij naven met veel luchtinhoud is
dat er onderdruk ontstaat als de naaf naar
buiten de kou in gaat. De naaf zuigt dan
lucht aan en op die manier kan er bv
pekelwater de lagers in worden getrokken.
Het drukvereffeningssysteem voorkomt dit
vacuum zuigen door een extra
ontluchtingsopening naar de as te creeren.
Door de lengte van de buis zullen ook kleine
druppeltjes niet gauw het naafhuis
binnentreden. Om het systeem functioneel te
houden moet je niet de snelspanner dik in
het vet zetten en zo het aansluitpijpje
dichtplamuren. De snelspanas in de was
zetten is wel aan te bevelen
|
|
Vermogen
Net als bij andere goede dynamo's
is de door de Son geleverde vermogen- en
spanningscurve geheel conform de richtlijnen
voor de Duitse typegoedkeuring. De
mechanische verliezen zijn echter om een
factor twee kleiner. Het inschakelen van de
verlichting is daarmee practisch onmerkbaar
geworden.
Dit is de spoel, ook hier zie je dat de
spoelkern niet uit een massieve buis maar
uit een opgewikkelde strook
transformatorblik is gemaakt, ook weer om
het rendement zo hoog mogelijk te houden
|
|
Onder belasting
levert de dynamo een spanningsverloop, dat
in combinatie met de juiste lampjes vanaf
een bepaalde snelheid een grenswaarde (bv
7.0 volt) niet overstijgt. Een electronische
regeling, bijvoorbeeld met vermogen
opsouperende Zehnerdioden is dus niet nodig.
Draai je met de hand aan de as van de
dynamo, dan zal de as voor het gevoel niet
mooi rondlopen. Door de elkaar aantrekkende
en afstotende magneten en poollichamen zoekt
de as zoekt voortdurend een 'dal' op.
Onbelast zijn de hierdoor optredende
energieverliezen minimaal, dankzij de
hoogwaardige magneten en het speciale
blikpakket. Eerst op het moment dat de
stroomkring gesloten wordt, en de
dynamospoel als elektromagneet gaat werken
wordt mechanische energie omgezet.
Dit is de complete stator van de Sondelux.
De klauwen zijn centrifugaal verlijmd voor
extra stabiliteit en de draden zijn reeds
aangesloten aan de contactlippen
|
|
De naaf is
gelagerd op twee afgedichte
diepgroefkogellagers. Een lager is zo
gemonteerd dat axiale verschuiving mogelijk
is, zodat de lagers niet kunnen verklemmen.
Dit is in de werktuigbouw een gangbare
oplossing, maar in de fietstechniek
bijzonder! Ook bijzonder voor fietsnaven met
machinelagers is de extra stijve as en de
extra afdichting voor het lager.
De krans magneten draaien met het naafhuis
mee rond de stator. Bij de Sondelux en
Son28neu worden de twee huishelften met een
perspassing verbonden, de
schijfremuitvoeringen hebben bovendien een
vertanding om verdraaien uit te sluiten.
Bij het vorige model Son28 Klassik is het
het naafhuis met flenzen uit een stuk
vervaardigd, het losse zijdeksel is voorzien
van schroefdraad.
|
 |
Electrische installatie
Omdat de dynamo altijd meedraait,
kan de verlichting door het sluiten van de
stroomkring ingeschakeld worden. Bij de voor
naafdynamo's gebruikelijke koplampen is de
schakelaar in de koplamp geintegreerd. Dit
is een betrouwbare oplossing die bovendien
makkelijk te monteren is. De door SON
ontwikkelde koplampen zijn bovendien
voorzien van een vast aangebrachte
coaxkabel, waarbij de spanningvoerende draad
door de massaomhulling beschermd wordt. Twee
'echte' 4.8mm stekers completeren de
aansluiting op de dynamo.
Als achterlicht is een zuinig en
onverslijtbaar LED achterlicht aan te
bevelen, Het achterlicht wordt met
ministekkers (2.8mm) op de koplamp
aangesloten.
Wil je helemaal automatich dan
zijn er ook automatisch ontstekende
koplampen verkrijgbaar met een licht-donker
sensor. Bij mist moet je dan echter nog
steeds zelfs zo verstandig zijn het licht in
te schakelen.
Dit is de doorsnedetekening van de huidige
Son28 Neu, De opbouw is grotendeels gelijk
aan de Son Klassik en de Sondelux
|
|
|
Schmidt original?
Direct aangedreven naafdynamo's
bestaan al heel lang (bv Sturmey Archer)
Maar pas in 1992 lukte het Wilfried Schmidt
een naafdynamo te ontwerpen die en 3
Watt kon leveren, en niet veel meer
woog dan een voornaaf plus dynamo. Sinds
1995 is Wilfried Schmidt zelf begonnen met
produceren. Alleen zo kon aan zijn
kwaliteitseisen worden voldaan. Inmiddels
zijn er ook diverse concurenten op de markt,
die zonder uitzondering goedkoper zijn, maar
ook veel minder presteren. En Schmidt blijft
werken aan verbeteringen, de nieuwste versie
is kleiner en lichter, en de onbelaste
verliezen konden zelfs weer gehalveerd
worden.
Dit is een Sturmey Archer dynamonaaf, hij
weegt 1114 gram en komt niet in de buurt van
de 3W. Hij geeft alleen licht met een 1.5 W
lampje oid, of een zuinige moderne LED !
(Een Sondelux weegt 4 ons en geeft veel meer
licht). Raadpleeg voor demontage de
instructies van Sturmey Archer om hem heel
te houden!
|
