Onderhoud van conventionele freewheels (schroefkrans)
((c) ms.gerritsen, 2007)

freewheelonderhoud
Ouderwetse freewheels willen wel eens wat moeilijker gaan draaien, maar zijn verrassend robuust. Met een smeerbeurt krijg je ze vaak wel weer aan de praat

Als je geen freewheelafnemer hebt leg je het wiel op een stevige ondergrond zodat het niet wiebelt, bv op een kunststof krat
freewheelonderhoud Het meest stabiel werkt het als je het freewheel in de bankschroef kunt spannen. Je gebruikt hiervoor een oude linker trapascup met BSA draad. Door de cup is een dikke bout met moer gestoken om houvast te krijgen. Je kunt er natuurlijk ook iets aan vast lassen of bij een rijk gesorteerde rommelbak een oud naafje aan opofferen
freewheelonderhoud Bij meervoudige freewheels met kleine tandwielen schroef je de kleinste kransjes van het blokje: je hebt hiervoor twee kettingzwepen nodig. Zet een kettingzweep op het grootste tandwiel en op het kleinste, en schroef het eerste tandwiel los. De schroefdraad is normaal rechts. Ev herhalen met de volgende.

Verwijder zoveel tandwielen dat je de conusring van het freewheel kunt benaderen.

Schroef vervolgens het freewheelbody op de adapter in de bankschroef
freewheelonderhoud Tik de conusring (deze heeft 4 gaatjes, maar twee is ook heel gebruikelijk) los met hamer en drevel. De draad is links, dus voor je gevoel draai je de ring vast.
freewheelonderhoud Als de ring makkelijk draait spin je hem er helemaal af. Voorzichtig optillen, je wil niet dat je de body mee optilt en dat er kogeltjes uitvallen! Onder de conusring zitten diverse spacers, als het freewheel heel veel speling had kun je experimenteren met eentje minder.

Ben je niet geinteresseerd in het freewheel, maar wil je de naaf redden? Als je het freewheel uit elkaar laat vallen kun je de body van de naaf  af draaien met bankschroef of pijpetang, dus zonder het officieele gereedschap
fw onderhoud
Spoel het freewheel door met olie (ev beginnen met petroleum als het een grote zooi is), je kunt het freewheel hierbij voorzichtig achteruit draaien.

Ambitieus? Als je niet opziet tegen het terugplaatsen van heel veel kleine kogeltjes kun je ook het freewheel helemaal uit elkaar halen. Bij het monteren plak je de kogeltjes in de onderste lagerring (kogelbaan vullen en een of twee kogeltjes verwijderen voor de speling) en zet je de body al linksom draaiend weer terug. De freewheel pallen alleen met dunne olie smeren, met vet plakken ze bij lage temperaturen in de open stand vast en krijg je ongelukken of ten minste een lange wandeling. Regina's waren hopeloos om te demonteren, bij die typen help het om de freewheelpallen met naaigaren vast te binden en dat er later uit te prutsen. Sachs/Maillard en japanners zijn goed te doen.

Tenslotte plaats je de vulringen weer terug en schroef je de conusring weer vast. Tik hem weer op zijn plaats met hamer en drevel, als de body weer los komt van de opspanning zit de ring weer vast. Heb je een los wiel dan moet je je gevoel gebruiken