Project semi-race
M.S. Gerritsen (c) 2019
Inleiding
Ooit, in gelukkiger tijden toen Gazelle nog fietsen bouwde, hadden
ze in Dieren ook een raceafdeling, waar een aantal framebouwers de
Gazelle Champion Mondial fabriceerden. De Champion Mondial was het
standaard stalen raceframe uit -meestal- Reynolds 531, waar heel
koersend Nederland uit die tijd mee groot is geworden. Behalve
wegrfietsen bouwden ze ook stayers, veldritfietsen, baanfietsen,
tandems, randonneurs en een variant van het wegraceframe dat kant
en klaar bij de luxere fietsenmaker stond met spatborden,
verlichting. vlak stuur en bagagedrager of zadeltas: de
semi-race. De eerste jaren was dat frame nagenoeg gelijk aan
de raceframes, En heeft de Champion Mondial type A al
spatbordoogjes en ruimte voor 57mm hoge remmen (dus plek voor 32mm
brede banden en of spatborden), de semi race doet er nog een
schepje boven op. Die kwam dus altijd met nog hogere Mafac midden
optrekremmen.
Wou je wat anders of iets groters dan kon er natuurlijk ook
maatwerk geleverd worden, hier is mijn Champion Mondial uit 1975.
Een A frame met als aanpassing een Esge plaat voor de
-wiebelende- drager en een dynamo oor. En tegen meerprijs 63cm hoog ipv de standaard 62cm.
Op vakantie naar de middellandse zee, met 42-28 als laagste
verzet, want iets anders was niet te koop. De dynamo verlichting
ging op de eerste bult naar beneden stuk
Maar terug naar de
semi-race, die is leuk want het is een echt Reynolds 531 frame
dat een prima basis vormt voor een vakantiefiets,
randonneur of gravelracer, en het hoeft niet duur te zijn omdat de
details zoals de montageplaat voor de drager zo Hollands
kruidenierderig aandoen. Ander minpunt: er waren maar 3 maten 56,
58 en 60cm.
Voor de semi-race zet rond de 80 jaren de rot in en
zie je dat er her en der gespaard gaat worden. Het moet een
kwartje goedkoper en de fiets wordt 10 gulden lelijker. Het zijn
dan nog steeds in basis goeie frames, maar bijvoorbeeld de
uitvoering van de staande vorken wordt echt minder.
Dit is de aanzet van de staande vork op de zadellug, er is een
stuk uit de buis geknipt, de boel is platgedrukt en
vastgesoldeerd. Het werkt, maar veel liefde spat er niet vanaf.
Dit is een normale Champion Mondial, en dat ziet er toch een stuk
beter uit
Jasses. Rationeel is leuk, maar omdat nou te overdrijven....Later
model achterplaat met gaten voor ringslot, bagagedrager en rem.
Een semi-race moest dus goedkoop (Een Impala met 3v en
trommelremmen koste 500 gulden, een Semi-race begon bij ƒ700 in
'74) en dit is de lijst uit -denk ik 1970. Mijn vader kocht
een bruine G4, die uiteindelijk na jaren mishandelen met grote
roestgaten de geest gaf ;)
Was een semi-race toen een budget fiets, nog goedkoper wordt
het -- in eerste aanzet- als je een frame cadeau krijgt, in mijn
geval omdat de koper er na de koop achter kwam dat het frame
behoorlijk krom was!
Geen unboxing video helaas, maar het was keurig verpakt, daar lag
het niet aan
Dit is de voorvork. Klassiek model met een bocht onder in de
vorkbenen om de juiste sprong te krijgen. (er zijn ook vorken met
rechte benen die de sprong met een hoek in de vorkkroon bereiken)
Als je de lijn door het midden van de vorkpoten doortrekt, moet
die netjes overgaan in de hartlijn van de balhoofdbuis. Dat is
hier overduidelijk niet het geval. Koop je een gebruikte
fiets, bekijk de fiets dan van een afstand van opzij met een
timmermansoog . Van een foto lukt ook al vaak, maar sommige
telefoons maken erg kromme foto's, dus dat is oppassen. Ook
opvallend, de afzichtelijke dynamohaak, die bij deze versie ('81)
wel erg practisch is uitgevallen. Deze vork is wel
krom, maar de lak is nog intact. Als de buizen plooien schilfert
die er af. Gunstig, ook geen knikken of hobbels in de balhoofdbuis
of in de vorkbuizen (achter/direct onder de vorkkroon) de grootste
vervorming zit in de vorkkroon zelf.
Als de vork zo'n dreun gehad heeft, hoeft het frame ook niet
recht meer te zijn. Dat kun je controleren met een lineaal (zit
er opeens een bocht in de buis) en met kijken met de
vingers door een vinger langs de buis te laten glijden.
De beruchte plek is onder de onderbuis, in de
overgang van de lug naar de buis en de eerste 10 cm daaronder.
Hier zit duidelijk een deuk/bobbel, en de buis is lokaal onrond
(platter en breder) geworden. De vervorming in de
onderbuis voel je direct, maar probeer het maar in een foto te
vangen ;) (Nog meer tips op de pagina fietsje kopen) Het BCM in de
lug staat voor Bocama, de Franse fabrikant. Soms staat er ook nog
een getal bij, de hoek in graden. Het afschuwelijke gat voor de
verlichtingsdraad is nieuw in '81, net als de ingesoldeerde
bidonmoeren.
Er van uitgaande dat het frame origineel als paralleframe gebouwd
was (zithoek = balhoofdshoek) is het balhoofd nu een graad steiler
komen te staan
Recht sjorren
Aan een krom frame heb je niks, en zolang er geen rimpels en
scherpe knikken in de buizen zitten heb je een redelijke kans
om een stalen frame weer recht en betrouwbaar te krijgen. Dat
begint met een analyse, want als je de boel weer wil terug
buigen moet je je eerst een goed idee vormen waar de
vervorming is opgetreden. Vervolgens maak je een plan hoe je
op die plek de boel weer kunt terug buigen zonder verdere
beschadigingen. Zoals gezegd zat de meeste vervorming van de
vork in de kroon. Door de vork rond de kroon op drie plaatsen
breed te ondersteunen (je moet voorkomen dat je deuken maakt)
en met de werkplaatspers de kroon naar beneden te duwen nam de
vork al weer bijna zijn originele vorm aan. Maar de benen
bleken ook zijdelings een uitwijking te hebben gekregen wat
met het inspannen van de vorkbuis en gecontroleerd duwen met
een lange lat te verhelpen was.
Om het frame weer in model te krijgen span ik het op de
vlaktafel, met een zware as door de balhoofdbuis. Markeer de
plaats van het bracket, reken uit welke verplaatsing de
gewenste hoekverdraaiing oplevert en buig het frame terug. Met
een hamertje de onder spanning staande buis terug in model
kloppen wil ook wel helpen.
Hoe verder?
Hoe verder is de volgende vraag. De lak is niet super,
maar je zou de fiets weer quasi origineel op kunnen bouwen. Of
er weer een vakantiefiets van maken zoals hier:
Dit is een 80-er, met een decentere dynamohaak en
zonder die monsterlijke plaat in de staande achtervork. Was
een leuke fiets, maar ik heb hem in de VS achtergelaten want
dat kon beter uit dan duur terugvliegen.
Kan het frame natuurlijk ook upgraden met het verwijderen van
de dynamohaak, een mooier mannetje in de achtervork en vaste
nokken voor de Mafac's. En nieuwe verf, daar ontkom je dan
niet aan. Dan is het frame niet meer origineel, maar daar zou
ik me bij dit frame in deze staat niet zo schuldig over
voelen.
Ik slaap er nog een nachtje over...
Het vervolg
Ik ben er uit, die dynamohaak kan echt niet. Maar als je die
er afsloopt, zou je eigenlijk ook die plaat in de achtervork
moeten meenemen.
Done!
Als de verf nu toch in rook opgaat heb ik nog wel een lijstje:
- Achtervork naar 130mm
inbouwbreedte
- dat idiote gat voor de
verlichtingsdraad in de rand van de balhoofdlug dichtmaken
- extra setje bidonmoeren in
de zitbuis
- commandeurnokken aanbrengen
- dat kleine deukje in de
bovenbuis wegwerken
- lasnaad op het bracket
wegvijlen
- staande vork detail
fatsoeneren
- vaste nokken voor de mafac
remmen aanbrengen
een gebogen mannetje zoals op de cross uitvoering van de CM is
veeeel mooier ;)
deukje nemen we ook even mee (vullen met zilver)
Gat voor de dynamo draad wegwerken, als je schuurt zie je nog
net wat oneffenheid in de onderbuis
Het geheel: eerst maar een spuitbus erover en er wat onderdelen
aanhangen, kijken hoe het rijdt
En daar is tie dan, de Semi-race afgemonteerd met een exclusieve
Udero * groep en Kustom paint (Felgensilber). Mafac remmen, met
zorg samengestelde 3 x 9 aandrijflijn bestaande uit rechtercrank
Sugino, linkercrank Shimano, FD 8sp STX, achterderailleur Dx, 10
sp ketting, Sunrace & Shimano commandeur. Het stuurlint is
nieuw
*) Udero: Uit De Rommelbak